Steeds meer zonnepanelen zorgen voor steeds hogere kosten

Het aantal Zeeuwse klanten van DELTA Energie dat met zonnepanelen opgewekte stroom teruglevert aan het stroomnet is tussen 1 januari 2022 en 1 januari 2024 met 63% gegroeid. De hoeveelheid teruggeleverde stroom steeg in die periode zelfs met 101%. De kosten die met teruglevering van stroom gepaard gaan stijgen evenredig. Om te voorkomen dat de stroomprijs hierdoor verder oploopt betalen zonnepaneeleigenaren daarom vanaf nu terugleverkosten.

Salderingsregeling

De grote stijging van het aantal klanten dat teruglevert en de hoeveelheid teruggeleverde stroom zijn waarschijnlijk een direct gevolg van de periode met hoge energieprijzen die in het najaar van 2021 begon en in 2022 versterkt doorzette na de inval van Rusland in Oekraïne. Dankzij de salderingsregeling was het aanschaffen van zonnepanelen een zeer populaire manier om de energiekosten naar beneden te krijgen.

Stroom voor 70.000 huishoudens

De totale hoeveelheid groene stroom die Zeeuwse klanten van DELTA Energie met zonnepanelen in 2023 terugleverden aan het stroomnet staat gelijk aan de opbrengst van ongeveer 14 grote, moderne windturbines. Ruim 70.000 huishoudens kunnen er een jaar lang mee van groene stroom worden voorzien. Zo leveren klanten van DELTA Energie die zonnepanelen hebben een enorme bijdrage aan de verduurzaming van de energievoorziening in Zeeland.

Netto teruglevering neemt vlucht

Het aantal klanten van DELTA Energie dat meer stroom aan het net terugleverde dan het ervan afnam (de zogenaamde netto terugleveraars), steeg zelfs met 131%. De hoeveelheid stroom die zij terugleverden steeg met 148%. Voor een deel wordt deze enorme stijging veroorzaakt door de extreem zonnige juni-maand in 2023 (waardoor meer huishoudens meer stroom terugleverden en dus netto terugleveraar werden). Maar ook het aantal klanten met een relatief groot aantal zonnepanelen (en de daarbij behorende grote hoeveelheid teruggeleverde stroom) nam toe.

ACM bevestigt hoge terugleverkosten

De kosten die DELTA Energie maakt voor teruggeleverde stroom stijgen net zo hard als de hoeveelheid teruggeleverde stroom. Op 12 maart 2024 publiceerde de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een rapport waarin de toezichthouder tot de conclusie komt dat ‘energieleveranciers, afhankelijk van hun specifieke situatie, voor een gemiddelde klant tot enkele honderden euro’s aan extra kosten kunnen maken’.

Klanten merkten vaak niet dat deze kosten snel oplopen omdat die kosten tot voor kort in de stroomprijs verwerkt zaten. Daardoor betaalden alle klanten een klein stukje mee. Om te voorkomen dat de stroomprijzen hierdoor blijven oplopen zijn de terugleverkosten nu uit de stroomprijs gehaald. We brengen ze nu alleen in rekening bij klanten met zonnepanelen. Dat is ook nog eens eerlijker, want een grote groep klanten kan helemaal geen zonnepanelen aanschaffen.

Bovendien is het belangrijk dat de stroomprijs zo laag mogelijk blijft. In een tijd waarin steeds meer stroom nodig is (bijvoorbeeld voor elektricificatie van verwarming en mobiliteit), willen we stroom juist betaalbaar houden.

Hoe ontstaan terugleverkosten?

Maar hoe ontstaan die terugleverkosten nu precies? Dat leggen we je graag uit, want toegegeven, het is een best wel ingewikkeld verhaal als je niet in de energiemarkt thuis bent. Ze bestaan grofweg uit twee verschillende soorten kosten.

Lage stroomprijzen bij hoog aanbod

Eén daarvan is het verschil tussen de prijs je als klant krijgt voor teruggeleverde stroom en de marktprijs die energieleveranciers voor dezelfde stroom krijgen op de energiemarkt.Voor de teruggeleverde stroom die je kunt salderen krijg je als klant in feite de prijs voor stroom uit je energiecontract. Dat is precies waarom zonnepanelen zo aantrekkelijk zijn. Lever je méér terug dan je kunt salderen, dan krijg je daarvoor een netto terugleververgoeding.

Maar energieleveranciers moeten die teruggeleverde stroom op piekmomenten (bijvoorbeeld in de lente of zomer op zonnige dagen) tegen lage en soms zelfs tegen negatieve prijzen verkopen. Het verschil tussen die prijzen die jij voor de teruggeleverde stroom krijgt en die wij ervoor krijgen is een kostenpost voor energieleveranciers.

In de afbeelding hieronder zie je dit verschil. Door de salderingsregeling krijg je voor de teruggeleverde stroom die je kunt salderen in feite de prijs van stroom uit je energiecontract. Bij veel zon (en dus veel teruglevering) krijgen energieleveranciers op de stroommarkt veel minder voor diezelfde stroom (of moeten zelfs geld toeleggen).

Weersafhankelijke kosten

De tweede kostensoort zijn zogenaamde onbalanskosten. Die ontstaan op het moment dat de verwachte, vantevoren ingekochte hoeveelheid stroom op het stroomnet afwijkt van de werkelijke hoeveelheid stroom. Als wij een groot overschot aan zonnestroom op het stroomnet brengen, moet daarvoor betaald worden. Die hoeveelheidsverschillen worden verhandeld op de ‘onbalansmarkt’. Dat gebeurt vaak tegen voor ons onaantrekkelijke prijzen.

Onbalanskosten zijn vooral weersafhankelijk en nemen sterk toe zodra er veel door zonnepanelen opgewekte stroom op het stroomnet komt. De verwachte hoeveelheid stroom op het stroomnet wordt namelijk o.a. op basis van weersvoorspellingen vastgesteld. Als het uiteindelijk toch zonniger wordt dan verwacht, wordt de afwijking ten opzichte van de verwachting ook groter. De onbalanskosten stijgen dan.

Onvermijdelijk

Kortom: het terugleveren van stroom is geen handeling zonder gevolgen. Grote windmolenparken, zonneparken en energiecentrales kunnen door netbeheerders met een druk op de knop ‘van het stroomnet gehaald worden’ om hoge kosten door overproductie te voorkomen. Met zonnepanelen van consumenten en bedrijven kan dat niet. Daarom zijn deze kosten niet te vermijden en worden ze op een eerlijke wijze doorberekend. Wat je zelf kunt doen om terugleverkosten te beperken? Zoveel je stroomverbruik afstemmen op de productie van je zonnepanelen en andersom.

Heb je al zonnepanelen? Lees hier ons artikel over slimmer verbruiken.

Overweeg je zonnepanelen? Lees hier waar je op moet letten.