Eco-stand aan? Zo bespaar je ongemerkt energie én geld

Veel huishoudelijke apparaten hebben er één: een ‘eco-stand’. Maar wat doet die knop eigenlijk? En is het echt zuiniger, ook al duurt het programma vaak langer? In dit artikel leggen we uit hoe de eco-stand werkt, waarom het energie bespaart en wanneer je er het meeste profijt van hebt.

We gaan daarbij ook in op de pilot van DELTA Energie en netbeheerder Stedin, waarin de eco-stand wordt uitgelicht als slimme manier om je verbruik te verplaatsen. Maar ook als je niet meedoet aan die proef zijn de tips en inzichten in dit artikel direct toepasbaar.

Wat is de eco-stand en hoe werkt het?

De eco-stand gebruikt minder water en draait op een lagere temperatuur. Daardoor duurt het programma langer dan een standaardwas. Dat komt doordat je langer moet wassen om de was schoon te krijgen bij een lagere temperatuur.

Het water wordt trouwens niet langzamer verwarmd: of je het snel of langzaam doet, kost evenveel energie. De extra tijd zorgt er vooral voor dat het wasmiddel beter kan inwerken.

Bij een wasdroger werkt het net iets anders: de eco-stand droogt op een lagere temperatuur, waardoor het apparaat minder stroom verbruikt. Ook hier duurt het programma langer, omdat drogen op lage temperatuur meer tijd vraagt.

Langer draaien, maar zuiniger verbruiken

Als een eco-programma drie uur duurt en een normaal programma maar anderhalf, dan lijkt dat kortere programma zuiniger. Toch is het tegenovergestelde waar.

Eco-programma’s duren langer, maar verbruiken juist mínder energie. Volgens Milieu Centraal en de Consumentenbond verbruikt een eco-stand bij de vaatwasser 25 procent minder stroom en 20 procent minder water. Ook bij de wasmachine loopt de besparing op tot 30 à 50 procent per wasbeurt, vergeleken met een korter programma op 40 of 60 graden.

Is zelf de temperatuur verlagen net zo zuinig?

Niet helemaal. De eco-stand is speciaal ontworpen om energie te besparen. Die werkt met een lagere temperatuur én een langere inwerktijd van het wasmiddel, waardoor je alsnog een schoon resultaat behaalt. Alleen de temperatuur handmatig lager zetten is minder efficiënt, blijkt ook uit onderzoek van Milieu Centraal.

Wanneer zet je de was het beste aan binnen de pilot?

Binnen de pilot van DELTA Energie en netbeheerder Stedin vragen we deelnemers hun stroomverbruik te verplaatsen naar momenten waarop veel zonne-energie beschikbaar is – vaak in de middag, bijvoorbeeld tussen 13.00 en 15.00 uur.

Slim plannen binnen het tijdsframe

Een slimme aanpak is om je apparaten iets vóór zo'n verplaatsmoment te starten. Is het verplaatsmoment tussen 13.00 en 15.00 uur? Zet je apparaat dan om 12.45 uur aan.

Waarom dit werkt? Apparaten verbruiken de meeste stroom in de eerste 20 tot 30 minuten van een programma, vooral bij het verwarmen van water. Door iets eerder te starten, valt dat piekverbruik precies in het tijdsframe waarin het stroomnet meer ruimte heeft.

Ook zonder deelname aan de pilot

Ook als je niet meedoet aan de pilot, heeft deze aanpak zin. Overdag wassen – juist als de zon volop schijnt – is een eenvoudige manier om bij te dragen aan een stabiel stroomnet én om bewuster om te gaan met stroom.

Met zonnepanelen nóg slimmer

Heb je zonnepanelen? Dan benut je met deze timing optimaal je eigen zonnestroom. Zet je apparaten aan als de zon schijnt en je panelen volop stroom leveren – zo verhoog je je zelfverbruik en beperk je teruglevering aan het net. Daarmee bespaar je niet alleen kosten, maar help je ook het net in balans te houden.

Tip: gebruik een startuitstel om je apparaat precies op het juiste moment te laten draaien.

Hier moet je op letten bij de eco-stand

Volgens Milieu Centraal is de eco-stand een slimme keuze voor wie stroom (en water bij een wasmachine of vaatwasser) wil besparen, maar er zijn ook aandachtspunten:

Voordelen:

• 25 tot wel 50% minder stroomverbruik
• Minder waterverbruik
• Lagere piekbelasting – beter voor het stroomnet
• Vaak net zo schoon als een standaardprogramma bij normaal vervuilde was of vaat

Nadelen:

• De programma’s duren aanzienlijk langer (soms 2 à 3 keer zo lang)
• Niet altijd geschikt voor sterk vervuilde was of vaat

Een kleine actie met grote impact

De eco-stand is een simpele gedragsaanpassing die perfect past bij het verplaatsen van je verbruik: slim omgaan met stroom, zonder in te leveren op comfort. Door apparaten op het juiste moment aan te zetten én gebruik te maken van de eco-stand, help je mee om het stroomnet in balans te houden – of je nu wel of niet meedoet aan de pilot.

Teruglezen wat je nog meer kunt doen om slimmer om te gaan met stroom? Lees dan onze praktische tips die iedereen kan uitvoeren.